De Meent

 

Van het gas af: de bewoners hebben een wil, maakt de gemeente een weg?

Hoe het ook wendt of keert, Nederland gaat stoppen met het gebruik van aardgas. Met aardgas stoten we namelijk te veel CO2 uit. In de Hilversumse Meent worden de eerste stappen gezet om deze transitie waar te maken. Dat betekent elektrisch koken en woningen verwarmen op andere duurzame bronnen. Maar zijn de bewoners hier wel klaar voor?

Jan Kroon (85) is sceptisch over de deelname van ouderen: “Het kost zeven jaar om zonnepanelen terug te verdienen, tel dat maar eens bij mijn leeftijd op”

 

“Ik snap goed dat de Meent een van de proeftuinen is. We zijn een actieve wijk en nog voor het programma van het Rijk waren we al over duurzaamheid in gesprek. We zijn toen al begonnen met isoleren en daar heb ik ook aan meegedaan. Mijn vloer is geïsoleerd, maar daarna gebeurde er een hele tijd niks. Tot wij een van de proeftuinen werden. Maar ik ben zelf ook onderzoeker geweest en weet maar al te goed dat bij de allereerste ook alle kinderziektes naar voren komen. Ik heb mezelf goed ingelezen en weet dat er bij verschillende technieken ook al klachten naar voren komen, zoals het lawaai van een warmtepomp. Ik sta volledige achter de verduurzaming en als ze hier 20 jaar geleden mee gekomen waren had ik zonder twijfel meegedaan, maar nu sla ik de nieuwe technieken af. 

Toen ik als een van de oudste bij het straatgesprek van de initiatiefnemers aanwezig was stelde ik de vraag wat ze van mij als 85-jarige man verwachten. Daar had eigenlijk niemand een antwoord op. Als ouderen kunnen wij al het ‘gedoe’ steeds minder hebben en we zetten ook niet snel de verwarming een graadje lager. Daarnaast kan ik ook geen zonnepanelen op mijn dak leggen vanwege een 22 meter hoge boom achter ons huis. En weet je wat het ook is? Het kost zeven jaar om zonnepanelen terug te verdienen, tel dat maar eens bij mijn leeftijd op... Die instelling merk in ook bij mijn buren.


 

Mijn tip aan de gemeente is om te erkennen dat er ouderen zijn. We praten met mensen van onder de zestig die ons proberen te overtuigen. En ik ben zelf ook absoluut geen zielig oudje, maar op een begeven moment zijn er toch beperkingen die je door ouderdom opgelegd krijgt. Daarnaast is het belangrijk voor de gemeente om goed te kijken wat hiervóór allemaal al is gedaan, in plaats van meteen zelf het wiel uit te vinden. Daarbij moeten ze zich verdiepen in de ontwikkelingen die er gaande zijn en met leveranciers en onderzoekers in gesprek gaan. En om mensen te overtuigen zijn er niet alleen voordelen belangrijk, maar moet er ook transparantie zijn over de nadelen.

Ik kan mijn aarzelingen vasthouden tot ze zeggen; ‘Meneer Kroon, er zijn nog maar twee mensen die in De Meent gas hebben, en daar ben u er een van’. En ik denk dat ik dat misschien niet eens meer meemaak. Ik zou het allemaal kunnen regelen, maar het gaat uiteindelijk om de uitvoering, en ik denk dat dat langer gaat duren dan we op dit moment voor ogen hebben.”

 

Elze Reitsema (60) heeft zijn huis al grotendeels verduurzaamd en wil graag koploper worden “De gemeente moet zich richten op de mensen die het écht willen”

 

“Ik hoorde al verhalen over de pilot voordat we hier kwamen wonen. Maar goed, het was destijds allemaal nog een beetje vaag, dus toen we in 2018 het huis kochten, namen we de verduurzaming alvast in eigen handen. Het was voor ons een buitenkansje. Het huis kwam uit 1975 en werd destijds nog bewoond door de eerste bewoner. Het was echt een afbraakpand. Dat maakte het voor ons erg makkelijk om te verduurzamen, we hebben gewoon de hele boel gesloopt.

We konden letterlijk vanuit de grond beginnen. Die hebben we dan ook gelijk laten isoleren. We hebben alle ramen en kozijnen eruit gegooid en overal HR++ glas ingezet. Daarnaast zijn we op lage temperatuur water overgestapt en hebben we krachtstroom aan laten leggen. Ten slotte hebben we zonnepanelen op het dak gelegd en een elektrische kookplaat aangeschaft. Wat we nu nog graag met deze pilot willen realiseren is een warmtepomp en goede dakisolatie.

 

Ik heb me zo’n driekwart jaar geleden bij de gemeente aangemeld om koploper van de pilot te worden - ons huis is tenslotte al voor 80 procent verduurzaamd. Dus ik zei: stuur maar een adviseur langs. Die moet nog komen. Denk ik… hoop ik. Het gaat allemaal niet zo snel. Dan denk ik: ben ik nou buiten de boot gevallen? Er zijn vast nog meer mensen die het heel graag willen, en als iedereen net zoveel hoort als ik, dan valt daar nog wel wat te winnen denk ik.

Er spelen bij mij zeker nog een aantal vragen. Ik wil bijvoorbeeld graag een adviseur die aan mij uitlegt wat zo’n dakisolatie kost. Iemand die zegt: ‘Hartstikke leuk begin, maar als je dit en dit doet, dan gaat het nog beter’. En als er nog gemeentelijke subsidies zijn, dat ze die erbij vertellen. Ook vraag ik mij af wat de geluidsoverlast van zo’n warmtepomp zou zijn. Als die herrie een feit is, dan komt hij er dus niet in.

 

Er wonen hier in de wijk veel ouderen, bij hen snap ik wel dat ze denken: ik laat het aan de volgende bewoner over. Zo’n verbouwing is voor hen een heel gedoe, waar ze nauwelijks van kunnen nagenieten. Degenen die hier zonnepanelen neerleggen zijn ook geen gepensioneerden. Dat zijn mensen die denken: ik ben hier nog lang niet weg, dus laat ik er eens een mooi huisje van maken. 

Ik denk dat de gemeente zich vooral moet richten op de mensen die het wel graag willen. Mocht ik over een tijdje koploper worden en bewoners over de vloer uitnodigen, dan zou mijn advies zijn: als je dan toch wat wilt doen, doe het dan gewoon rigoureus. En doe het niet half. Want met een heleboel kleine stapjes schiet het niet op en lopen de kosten hoger op. Ik zou zeggen: pak het lekker radicaal aan.”

De achtergrond

Nederland wil in 2050 zijn overgestapt op duurzame warmtebronnen. Daarom wil de overheid de komende jaren inzicht krijgen in de verduurzaming van gemeenten. Daarvoor heeft zij het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) opgezet. In dit programma stelt het kabinet tot 2028 €435 miljoen voor beschikbaar voor deelnemende gemeenten. De gemeente Hilversum heeft de Hilversumse Meent aangemeld en zij krijgen €4,5 miljoen van het Rijk om bewoners te ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning en loskoppelen van het aardgasnet.

De gemeente gaat voorlopig geen buurten van het aardgas afhalen, maar wil inwoners individueel ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning. De komende jaren hoeft er in Hilversum dus niemand gedwongen van het aardgas af, maar wel wordt er ruimte gegeven aan buurten die zelf van het aardgas af willen stappen.

De afgelopen maanden is de gemeente in gesprek gegaan met bewoners van de Meent om te peilen hoe zij er momenteel in staan. Op basis van deze uitkomsten wordt er de komende maanden in grote lijnen een buurtenergieplan opgesteld. Hierbij wil de gemeente de bewoners betrekken voor feedback, waarna het definitieve buurtenergieplan medio 2022 wordt vastgesteld. Na het vaststellen wordt dit plan uitgevoerd.

Het is de uiteindelijke ambitie van de gemeente om in tien jaar tijd 624 woningen in de Meent aardgasvrij te maken. Voor de gemeente is de eerste en belangrijkste stap het isoleren van de woningen. Welke stappen er daarna worden ondernomen, hangt af van de behoefte per huishouden.

Ook worden er koplopers in de wijk ingezet. Dat zijn huishoudens die nu al aan de slag willen met het nemen van stappen om hun woning te verduurzamen en mogelijk al aardgasvrij te maken. Andere bewoners uit de wijk kunnen bij deze koplopers in hun huis de duurzame mogelijkheden zien. Denk hierbij aan een HR++ ketel, HR++ glas, dakisolatie, een warmtepomp, zonnepanelen, vloerverwarming en lage temperatuur verwarming.

Chiel van Eendenburg (74) is energiecoach, koploper en onderdeel van de regiegroep: “Ik wil met iedereen uit de buurt rond de tafel”

 

 “Het begon allemaal in 2014, ik heb hier met medebewoners toen de Meentkracht opgezet. Een clubje die duurzaamheid voor de wijk belangrijk vonden en waarvan ik met twee andere mannen de kar trok. Samen met Hilverzon, de energiecoöperatie waar ik ook bestuurder van ben geweest, heb we al 300 zonnepanelen gelegd op het wijkcentrum en de sporthal. De Meentkracht is inmiddels ter ziele, maar De Meent kwam wel op de agenda van de gemeente als een wijk die van het aardgas af wil. Er heeft een doorwrocht onderzoek plaatsgevonden met externe partijen en de subsidieaanvraag naar het Rijk ging de deur uit. Oktober vorig jaar kregen we de subsidie en konden we aan de slag.

 

Mensen hebben zich aangemeld om koploper te worden en sommige zijn al bezig. Volgens mij gaan we nu de goede kant op en moeten we zorgen dat we de koplopers bij elkaar krijgen. Ik vind het belangrijk om als bewoner met andere bewoners te praten. Bij de bijeenkomsten delen bewoners contactgegevens met de gemeente. Ik snap dat ik wegens privacy redenen die gegevens niet zomaar kan krijgen, maar ik wil juist bij die mensen langs! Dan kunnen we samen projecten opstarten. Gelukkig worden alle koplopers nu aangeschreven en gaan we binnen anderhalve maand bij ze langs.

 

Ouderen en mensen die minder te besteden hebben moeten wat mij betreft beter tegemoet gekomen worden. Dat doet de huidige regering niet. Ik kan met de mensen berekenen hoe snel ze hun investering terug kunnen verdienen, maar voor huishoudens die al weinig verbruiken is dat niet snel rendabel. Een AOW en een klein pensioentje zijn dan niet genoeg, die mensen hebben meer subsidie nodig. De hulp die ik verleen kan ook al in kleinere dingen zitten. Zo sprak ik een ouder stel die 6200 kilowatt verbruikte op jaarbasis, dat is héél veel, dan kan ik kijken hoe we dit kunnen terugbrengen. Ze hadden bijvoorbeeld drie vrieskasten. De ouderen die opzien tegen het ‘gedoe’ moeten we onder kunnen brengen tijdens een verbouwing. Als de gemeente een huis die hier in de verkoop gaat nou eens op zou kopen, kunnen we mensen daar onderbrengen en zijn ze ook nog in de buurt.

 

Er zijn straatgesprekken geweest waar de geïnteresseerden zelf op af kwamen, nu moeten we ook de huizen langs om de andere groep te bereiken. Als we nou eens de HvA inschakelen, studenten die over duurzaamheid leren kunnen de deuren langs om in gesprek te gaan met de bewoners. Met name met de prangende vraag, willen de bewoners hierover ook met elkaar in gesprek? Ik hoop dat ook twijfelaars aan collectieve acties mee willen doen, waar we allemaal achterstaan. Ik wil met iedereen uit de buurt rond de tafel voor zoiets als de daken, daar zit al 30% van het energieverlies.”

Hoe nu verder…

De afgelopen maanden is de gemeente in gesprek gegaan met bewoners van de Meent in de vorm van straatgesprekken. Hier konden bewoners hun twijfels, zorgen en vragen kwijt. Uit deze gesprekken zijn een een aantal aandachtspunten ontstaan waar de gemeente zich de komende maanden over gaat ontfermen.

Artikelen


Er zijn nog geen artikelen geplaatst in dit dossier

Er zijn geen documenten of mediabestanden in deze map.
{title}
Momenteel door
  • thumbnail
    Momenteel door

    {title}