Dit is een historisch artikel uit 2022 waardoor vermeldingen van data/tijd niet volledig accuraat zijn.

Het is 3 oktober en de week tegen eenzaamheid is in volle gang. Dat thema, maar vooral ook hoe je het bespreekbaar maakt, staat vanmiddag centraal. In de Regenboogkerk bezoeken zo’n 40 mensen een door GGz Centraal georganiseerd theaterstuk waarin 4 acteurs eenzaamheidservaringen delen. In de nabespreking valt een ding op: eenzaamheid is niets geks, het is iets waar we allemaal mee te maken hebben.

In de inleiding van geestelijk verzorger Sophie Albers werd dat al duidelijk gemaakt. Veel mensen hebben er mee te maken, daarom is de aandacht ervoor ook zo belangrijk. Ouderen, jongeren, mensen met werk, mensen zonder werk. Maar ook mensen met een ogenschijnlijk rijk sociaal leven hebben ermee te maken. Een andere gemene deler: je deelt deze gevoelens maar zelden. Eenzaamheid beleef je nu eenmaal alleen.

“Eenzaamheid is iets waar iedereen mee te maken heeft”

Eenzaamheid gaat niet over alleen zijn
De theatervoorstelling van Foolcolor heet Lucht. Het slaat op het gevoel lucht te zijn voor anderen. De vier acteurs beginnen hun bijdrage met wat eenzaamheid voor hen betekent. Niet dat ze alleen zijn. Het is het gevoel met niemand echt contact te maken. Het gevoel dat het niemand uitmaakt hoe het met me gaat. Het gevoel dat je verdrietige, maar ook mooie dingen niet met een ander kan delen. Het gevoel dat niemand je zal missen als je er niet meer bent. Het zijn gevoelens die in het publiek worden herkend. Een dame wordt er direct emotioneel onder. De acteurs spelen situaties na. We zien een studente die in een druk studentenhuis woont, echt onder de mensen is, maar zich met niemand weet te verbinden. Een alleenstaande man van 40, zonder werk, die wegglijdt in een alcoholverslaving. Een vrouw van een succesvolle orthopeed die zichzelf compleet dienstbaar heeft gemaakt van de carrière van haar man. En een vrouw van een jaar of 40 die zichzelf verliest in al haar zorgtaken voor haar moeder en gezin. Wat de vier verhalen verbindt is de ervaren eenzaamheid.

Ervaringsdeskundigen
In de pauze vertelt Sophie over de aanleiding. “Onze organisatie wil vaker met landelijke themaweken meedoen. We wilden deze middag, die in het teken staat van de week tegen eenzaamheid,  sprekend inleiden. Dat kan bijvoorbeeld met een lezing of een verhaal, maar ook met theater. Via-via kwamen we bij theatergroep Fool Color uit. Ze repeteren wekelijks en spelen regelmatig. Bijzonder is dat de acteurs allen ervaringsdeskundigen in de GGz zijn.” Na de pauze worden we opgedeeld in groepen. Onze groep telt dertien mensen. Sophie is gespreksleider en vraagt ons wat ons heeft geraakt. Het is vooral de herkenning. Je kunnen herkennen in een ander die het lastig heeft met drank. Of met contact maken met een ander. Die verzuipt in de zorg voor anderen en zichzelf vergeet. Al snelt blijkt dat iedereen in de groep wel eens, of vaak, met eenzaamheidsgevoelens kampt.

Het even niet meer weten
De herkenning zorgt voor een open gesprek. Openheid, echt contact kunnen hebben en je in elkaar kunnen verplaatsen, blijkt belangrijk. Als contact oppervlakkig blijft, gebeurt er niets. Ieder heeft zijn of haar eigen verhaal. Er is een oudere dame die nooit getrouwd is geweest. Anderen denken dat ze daarom wel gewend is aan alleen zijn. Maar als je ongewenst alleen bent, went dat niet. Sophie vraagt ons hoe je uit eenzaamheid kunt komen. Door zelf actie te ondernemen, denkt de één. Een ander geeft aan dat dit hem niet lukt. Corona zette zijn leven op z’n kop. Hij was succesvol ondernemer, nu is hij zijn zaak kwijt en ligt hij vooral op de bank. Social media is zijn lijn naar de buitenwereld, zijn hond zijn voornaamste gezelschap. Zijn beste vrienden wonen in het buitenland. Hij wil het graag anders, maar weet even niet meer hoe.

Mooie uitnodigingen
Een van de drie jongeren in de kring denkt dat er altijd barrières zijn. Maatschappelijke, zoals corona, armoede en daarmee gepaard gaande gevoelens van neerslachtigheid, maar ook persoonlijke. Soms moet je jezelf, bijvoorbeeld na een periode van drugs- of drankgebruik, opnieuw uitvinden. Zeker als je een hele nieuwe vriendengroep moet zoeken. Daarnaast speelt er nog iets. Het gevoel of je er eigenlijk wel toe doet. Wat heb ik een ander nu te melden of bieden? Belangrijk is hoe dan ook dat je bij iemand terecht kunt. En dat je op je eigen tempo weer kunt gaan meedoen, anders werkt het niet. Na een intensief, maar mooi gesprek, krijgen we een kaartje krijgen waarin we onszelf, of een ander, tot iets mogen uitnodigen. Er worden mooie uitnodigingen gedaan binnen de groep. En er wordt verwezen naar www.nieuwemensenkennen.nl, een website om nieuwe mensen te kunnen leren kennen. Omdat samen, voor de meeste deelnemers aan dit gesprek, wel degelijk leuker is.